Xəbərlər

PMBOK 7 - Layihə İdarəetməsinə Yeni Baxış

Bu yazıda PMBOK Bələdçisinin yeni nəşrində layihənin idarə edilməsinə klassik və çevik yanaşmaların birləşməsi haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.

PMBOK Əsas dəyişikliklər

Yeni nəşrdə, çevik və klassik yanaşmaları birləşdirməyə cəhd olaraq, layihə idarəetmə sisteminin özünə baxışda dəyişikliklər edilmişdir.  Proses modelindən uzaqlaşmaq qərarı iki elementdən - prinsiplərdən və layihə sahələrindən (domenlərdən) ibarət olan fərqli idarəetmə sxeminə gətirib çıxardı.  Bununla da hər bir prinsip layihənin sahələrində həyata keçirilə və tətbiq oluna bilər.

 Proses yanaşmasını layihə idarəetmə sisteminə yeni baxışa çevirmək zərurəti iki əsas dəyişikliklə bağlıdır:

 1) Müştəri yönümlülük və onun üçün fayda

 2) Məhsulların yaradılması və layihələrin həyata keçirilməsi üçün müxtəlif yanaşmalar və çərçivələr

 Bu yerdəyişmələrə görə, bütün yanaşma müxtəlifliyi proses modelinə uyğun gəlmir, buna görə də belə bir dəyişiklik baş verdi.

 Əvvəllər layihə proses modelinə əsaslanırdı və həyat dövrünün mərhələlərinə bölünərək zamanla uzanan bir hadisə kimi təqdim edilirdi.  Hər bir mərhələdə idarəetmə hərəkətlərinin müəyyən ardıcıllığı baş verdi və müxtəlif bilik sahələrinə diqqət yetirildi.

 PMBOK Prinsiplər

 PMBOK 7-də təsvir edilən 12 PMI prinsipi əvvəlki nəşrlərdə təqdim olunanlardan fərqlənir.  Maraqlıdır ki, PMI prinsipləri əsasən çevik təcrübələrdə mövcud olan prinsiplərə əsaslanır.  Bütün təcrübələr üçün vahid prinsiplər toplusu yaratmaq imkanının praktiki olaraq olmamasına baxmayaraq, onların əksəriyyətinin bir-biri ilə kəsişdiyini inkar etmək olmaz.

 Dəyər əsas təlimatdır (dəyər üzərində diqqət çevik təcrübələrdə əsas parametrdir)

 Komanda qurun (komanda işi həm də çevik təcrübələrdə əsas prinsipdir və yeni nəşrdə prinsiplərin müəyyən tarazlığı bərpa olunub, komandanın mühüm rolu və diqqətin insana yönləndirilməsi qəbul edilib)

 Liderliyi təşviq edin (liderliyin həvəsləndirilməsi təkcə yüksək səviyyələrdə deyil, ümumiyyətlə, bütün çevik təcrübələrdə bu prinsip aktualdır) Maraqlı tərəfləri cəlb edin (2.0 sistem yanaşmasının əksi - çevik təcrübələrin əsasını təşkil edir)

 Sistemli düşünün (bu prinsip çevik çərçivələrin prinsiplərində aydın şəkildə əks olunur - LeSS, SAFe, lakin çevik manifestdə və kanban metodunda prinsip görünür, lakin o qədər də açıq deyil)

 Yaxşı olun (məsuliyyətli, qayğıkeş, dürüst) (insan "fəzilətləri" bütün çevik təcrübələrdə tapılır - scrum, kanban, komandanın işi üçün birləşdirici halqa rolunu oynayan "fəzilətlər" və ya insan keyfiyyətlərindən bəhs edir)

 Davamlılığı və uyğunlaşma qabiliyyətini təşviq edin (sabit və uyğunlaşan komanda yaratmaq istəyi artıq layihələrlə işləməyin xüsusi metodlarında özünü göstərir, bu və ya digər şəkildə, bu prinsip çevik təcrübələrdə əks olunur)

 Ətraf mühitin çaşqınlığını azaldın (bu prinsipi çevik təcrübələrin heç bir əsası və ya prinsipi ilə əlaqələndirə bilməzsiniz, çünki Çevik yanaşmanın ümumi mahiyyəti mürəkkəb, çaşqın mühitdə işləməkdir)

 Kontekstə uyğunlaşma (prinsip çevik təcrübələrdə davamlı təkmilləşdirmə prinsipi və müxtəlif təcrübələrlə sınaqdan keçirməyə və onları uyğunlaşdırmağa imkan verən peşəkarlığın inkişafı modeli səviyyəsində həyata keçirilir)

 Dəyişiklik üçün mühit hazırlamaq (layihə menecerlərinin əsas işlərindən biri layihə komandası və layihənin həyata keçirilməsi üçün mühit yaratmaq və hazırlamaqdır)

 Keyfiyyəti prosesə və nəticələrə daxil edin (bu prinsip Çevik manifestdə analoq/reformulyasiyada əks olunub və çevik layihənin idarə edilməsində istifadə olunur)

 Risklərin idarə edilməsi (risklərin idarə edilməsi ilk növbədə kiçik hissələrdə inkişaf prinsipi ilə həyata keçirilir ki, risk yığılsın, lakin çevik təcrübələrdə belə tam hüquqlu risk idarəetməsi yoxdur)

 PMBOK 7 Əsas Dəyər

 PMBOK-un yeni versiyası göstərir ki, layihə rəhbəri bir yanaşmanın girovu olmamalıdır.  Layihəni idarə edərkən, layihə idarəetmə vasitələrinin seçimi genişdir: klassik və çevik təcrübələr, məhsul tədqiqat metodları, komandanın qurulmasına xüsusi yanaşmalar.  PMBOK Bələdçisi menecerlərə daha şüurlu şəkildə seçim etməyə kömək edir.
 

20.12.2021